Akcja edukacyjna „Orlęta. Grodno ‘39”

„Nic z dziejów narodu co miało miejsce, wymazać się nie da.”

Stefan kard. Wyszyński

Lwów był prastarym polskim i katolickim miastem, urzekająco pięknym, bogatym w zabytki, dzieła sztuki i ducha. Miastem „Semper  fidelis”- zawsze wiernym, które najdzielniej broniło Polski.

Lwów nigdy się nie poddawał. O jego mury rozbijały się najazdy Turków, Tatarów… Żyli tu obok siebie w zgodzie Polacy, Ukraińcy, Żydzi, szanując się nawzajem. Tak było do 1 listopada 1918 r. Tego dnia z rana Armia Czerwona zajęła Lwów. Zaskoczeni Polacy natychmiast podjęli obronę. Niestety, nie mogli liczyć na szybką pomoc z innych części kraju, bo wtedy jeszcze nie było niepodległej Polski. To nic, że mieszkańcy mieli niewiele broni, a jeszcze mniej doświadczenia, jak się z nią obchodzić. Najważniejsze, że były gorące serca pałające miłością do Ojczyzny. Ponieważ dorośli przebywali na innych frontach – wciąż trwała pierwsza wojna światowa – w zaszczytnym obowiązku walki o wolność i niepodległość postanowili zastąpić ich najmłodsi mieszkańcy Lwowa. Do szeregów Obrońców pośpieszyły lwowskie dzieci, nazwane Orlętami. Dumne i wolne jak te królewskie ptaki…To oni rzucili hasło: Nie damy Lwowa! I ruszyli do walki z hasłem na ustach: Bóg, Honor, Ojczyzna. Niejedna matka wznosiła modły: „Boże, Uchroń moje dziecko. Pozwól mu żyć! Polsko, która ledwie do życia powstajesz- wspomóż!” 21 i 22 listopada 1918 r. polskie oddziały odbiły cały Lwów z rąk Ukraińców. Ceną wolności była śmierć kilkuset obrońców Lwowa. W skład ochotniczych wojsk polskich wchodzili uczniowie, studenci, robotnicy, urzędnicy, chłopcy i dziewczęta. Walczono najpierw praktycznie gołymi rękami, później – już ze zdobytą na wrogu bronią.  Najmłodszy Jaś Kukawski miał 9 lat. Jeden z nich, 13-letni Antoś Petrykiewicz został najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari. “Mortui sunt, ut liberi vivamus” – Polegli, byśmy mogli żyć wolni – głosi napis na Pomniku Chwały na Cmentarzu Orląt we Lwowie, gdzie zawsze palą się znicze i leżą świeże kwiaty. Aby przypomnieć tamte wydarzenie i oddać hołd młodym, dzielnym obrońcom Lwowa uczniowie kl.VI, VII i VIII wzięli udział w akcji edukacyjnej „Orlęta. Grodno ‘39” pod patronatem Ministra Edukacji i Nauki. W ramach akcji edukacyjnej zostały opracowane scenariusze zajęć oraz wideo-lekcja. Wraz z dodatkowymi materiałami informacyjnymi i plakatem stanowiły  zestaw materiałów, które przybliżyły tematykę rocznicy sowieckiej agresji  z 17 września 1939 roku. Zwieńczeniem zajęć był wyjazd do kina „Helios” w Stalowej Woli  i udział w najnowszej  filmowej produkcji Telewizji Polskiej oraz Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych pod tym samym tytułem „Orlęta. Grodno ’39”. Pierwsza produkcja filmowa o agresji wojsk sowieckich na Polskę we wrześniu 1939 r. przedstawiająca historię heroicznej walki cywilnych mieszkańców Grodna, w dużej mierze harcerzy i młodzieży szkolnej, z rosyjskim najeźdźcą przybliżyła młodym ludziom temat Orląt grodzieńskich.

Autor: Małgorzata Rutkowska